Şili'de şirket kurmak

Gelen maillerde ve sorulardan sonra bu konuda da bir yazı gerektiğini anladım ve bu prosedürleri anlatan bir yazı hazırladım. Umarım ilgi duyan kişilere yardımcı olur. Şili'ye gelip iş kurmak isteyen arkadaşlar öncelikle fiziksel bir mekana sahip olmalılar. Hemen gelip iş yeri kiralamak zor olacağı için ilk etapta iş yeri adresini ev adresi olarak gösterebilirsiniz. Fakat burda da önemli bir husus bulunmakta, ben yazılarımı Santiago için yazıyorum diğer şehirlerde durum farklı olabilir. Santiago'da ev tutmak için ev sahipleri yada emlak ofisleri sizden gelir durumunuzu gösteren belge istiyorlar 6-12 aylık maaş bordrosu gerekiyor. Yeni geldiğiniz için sizden 6-12 aylık ev kirasını peşin isterler, bu durumu göz önünde tutmak gerekiyor çünkü studio tip daire kiralari 250-300 bin peso arasında değişmekte. ( 1 ocak 2017 itibariyle 1 amerikan doları = 668 peso ) Kiraladığınız evin kontratı sizin iş yerinizin adresi olarak kabul edilecek. Daha sonra ne tür bir şirket açmak istediğinize karar vermeniz gerekiyor. Buna karar verirken ilerde bankaların kredi verme, devletten alıncak yatırım ve yardımları göz önünde bulundurmak gerekiyor. Şili'de geçerli olan şirket türleri ise : 

Persona Natural : Daha çok ufak tip bakkal-gazete bayii gibi dükkanların tercih ettiği işletme türü. Bu işletme bütün sorumluluk tek kişide ve işletmeye ismi veren kişi butun hukuki sorumlulukları kabul etmiş oluyor. 

Persona jurídica : Türkçe'deki karşılığı tüzel kişilik olan firma. Firmayı kuran kişi değil de, şirket bütün hukuki ve mali sorumlukları üstüne almış oluyor. Birden fazla kişi ile kurulabiliyor. Sociedades de Responsabilidad Limitada : Türkçe'deki karşılığı limited şirket. 2-50 kadar kurucusu olması gereken şirket türü. Bu şirket türünde kuruculardan biri yasal temsilci olmak zorunda. Yabancıların pek tercih etmediği bir şirket türü, çünkü kurucu temsilcinin Şili vatandaşı yada permanencia defifinitivo vizesine sahip olması gerekiyor. 

Empresa Individual de Responsabilidad Limitada (EIRL) : Türkçe'deki karşılığı bireysel şirket. Ortaklar olmadan, bir iş başlatmak ve bireysel tüm kararları yapmak isteyen girişimciler tarafından kullanılır. 

Sociedad por Acciones (SpA) : Tüzel kişiliğin sermaye payları ile temsil edilir bir veya daha fazla kişi tarafından kurulur. 

Sociedad en Comandita: Türkçe'deki karşılığı Komandit Şirket. İki veya daha fazla ortak tarafından oluşturulmuştur. 

Sociedad Colectiva Comercial : Türkçe'deki karşılığı sanırım anonim şirket olarak geçiyor. En az iki ortaği olması gereken şirket türü. 

Sanırım şirket türlerinin faaliyet alanları hemen hemen bütün dünyada aynı. Bu şirketlerin mali yapılanması ve hukuki sorumluluklarını kendiniz araştırabilirsiniz. Şirket batarsa en az zararla hangi şirketin imkanları gibi gerekli bilgileri sorup soruşturarak edinin. Şirket kurulumu Şili'de çok kolay, fakat yeni gelenler dil bilmedidiği için profesyonel yardım alırlarsa daha iyi olur. Şirket açılımını avukatlar ve web sayfasından yapabilirsiniz. Bunların işlem tutarları şirket türü ve faaliyet alanlarına göre değişiyor. Şirketin faaliyet ve ortaklarının paylarını, şirketin kuruluş kapitali gibi bilgileri avukata verdiğinizde, kurulum sözleşmesi, noterde onaylanması, ticaret odasına kaydı ve resmi gazetede yayınlanması işlemlerinin hepsini avukat yapıyor. Bir zamanlar limited bir şirket kurmuştum, tüm masraflar için 500 bin peso ödemiştim. Bütün bu işlemler bittikten sonra, vergi dairesinden belirttiğiniz adrese kontrole geliniyor ve size bir kağıt bırakıyorlar. Bu kontrolden sonra artık şirketiniz yada işletmeniz faaliyete başlayabilir anlamına geliyor. Siz de gidip fiş ve fatura bastırıp aynı kağıtla vergi dairesinde onaylatarak işe başlıyorsunuz. 

Şili'de vergi oranı %19, vergi aylık olarak ödeniyor, her ayın 12. gününe kadar ödeme yapılıyor. Ne kadar çok vergi öderseniz bankadan kredi çekme, yeni yer kiralama imkanınız doğru orantılı olarak artıyor. Yeni gelen ve büyük yatırım yapmayı düşünmeyen arkadaşlar için en iyisi EIRL, işleriniz iyi giderse şirket türünü değiştirmek mümkün. Açmış olduğunuz şirket üzerinden vize işlemlerinizi yapabilirsiniz.